İlik Kanseri Nedir? Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? Yaşam Süresi ve Ölüm Oranı

İlik kanseri; kemik iliğinin kök hücresi meydana getiren kök hücrelerinde oluşan bir hastalık türüdür ve akut, kronik, miyelom olarak gelişebilmektedir.

İlik Kanseri Nedir? Evreleri Nelerdir?

Kemiklerin içerisinde yer alan ve sünger benzeri bir madde olan kemik iliğinde gelişen ilik kanseri; genel olarak multiple miyelom olarak gerçekleşen, aynı zamanda lösemi ve lenfoma olarak da karşımıza çıkabilen bir kanser türüdür. Kemik iliğinin vücuttaki görevi farklı kan hücreleri üretmektir. Kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositleri üretmektedir. Vücudun bu bölümünde kanser oluştuğunda ya da bu bölgesine ulaştığınızda daha az işlevsel olmaktadır. Bu da kan hücrelerinin azalmasına neden olur.

Kemik iliğinin, vücudun korunmasını sağlayan antikor üreten beyaz kan hücrelerinden çok fazla üretmesi sonrasında tümör meydana gelmektedir. Meydan agelen tümörler kemiklerin zayıflamasına ve enfeksiyonlara karşı güçsüz hale gelmeye neden olur.

İlik kanseri evreleri, doğru tedavi için önemlidir. Kan hücresi sayısı, kanda ve idrarda yer alan protein miktarı, kan kalsiyum seviyesi ve diğer tanı testleri ile sonuçlar incelenir. Evrelere baktığımızda 1. evrede tümör sayısı azdır. Kandaki kalsiyum seviyesi normaldir. Kanda ve idrarda M protein değeri düşüktür. Kemik tutulumu yoktur ve belirti meydana gelmeyebilir. 2. Evrede ise tümörlü hücre sayısında epey artış vardır. Son evrede hastalık iyice ilerlemiştir. Kansızlık meydana gelebilir. Kalsiyum düzeyi ve M protein miktarı çok artmıştır. Kemiklerin çoğu hastalanmış şekildedir.

İlik Kanseri Neden Olur?

İlik kanseri, beyaz kan hücreleri olarak tanımlanan plazma hücrelerinin artmasına bağlı olarak meydana gelen gelmektedir. Fakat bu artış tam olarak hangi durumdan kaynaklandığı bu bilinmemektedir. Anormal şekilde artış gösteren bu hücreler henüz olgunlaşmadan tekrar bölünmeye devam eder. Normal hücreler gibi ölmezler. Artan plazma hücreleri kemik iliğinde birikir ve normal hücrelerin üretilmesini baskılar. Plazma hücresi dışındaki hücrelerin yeterli olarak üretilememesi, anemi, tekrarlayan enfeksiyon ve kan pıhtılaşması problemleri görülmektedir.

İleri yaş, erkek olmak, ailede ilik kanseri öyküsünün olması kemik iliği kanserini riskini artırmaktadır. Bununla birlikte monoklonal gamopati varlığı da aynı şekilde riski artırmaktadır. Kanser hücreleri kemikte hasara neden olur ve kırık riskinin artmasına sebebiyet verir.

İlik Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Başlangıç evresinde herhangi bir belirti vermeyen ilik kanseri belirtilerini şöyle belirtebiliriz:

• Kemikler hassasiyet ve ağrı oluşur. Sırt, kaburga ya da kalça kemikleri bu durumdan etkilenmektedir. Ağrı ya da hassasiyet hareket ile artar. Sürekli olarak görülür.
• Kırıklar oldukça zayıftır ve kolay kırılabilir. Multipl miyelom kemikleri zayıflatır. Omurga, kol ve bacaklar bu durumdan çok sık etkilenir.
• Omurilik sıkışma meydana gelir. Kırık omurgalarda çökme ve ağrı da oluşturabilir. Bacaklarda uyuşma, kuvvet kaybı, mesane ve bağırsak kontrolünde kayıp olması gibi problemler ile kendini gösterir. Bu durumların her biri ciddi sorundur ve tedavi gereklidir.
• Kansızlığa yol açar. Bunun sonrasında halsizlik, yorgunluk ve nefes darlığı meydana gelebilir.
• Bağışıklık sistemi güçsüzleşir ve sık sık enfeksiyon meydana gelir.
• Kan kalsiyumunda yükselme ve artış meydana gelir. Aşırı susuzluk, sık sık idrara çıkma ihtiyacı, kabızlık, karın ağrısı, zihinsel karışıklık ve sersemlik söz konusu olabilir.
• Böbrek yetmezliği ve ağır böbrek hasarı söz konusu olabilir. Bu durum sonrasında ise kilo kaybı, iştahsızlık, ayak bilekleri, el ve ayaklarda şişme, halsizlik, nefes darlığı, ciltte kaşıntı, şiddetli hıçkırıklar gibi semptomlar oluşabilir.
• Vücutta anormal kanamalar meydana gelebilir. Burun, diş eti ve ağır adet kanamaları söz konusu olabilir.
• Kilo kaybı ve beraberinde hiperviskozite söz konusu olabilir.

Kemiklere zarar veren, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini gerçekleştiren ilik kanseri yorumlarına baktığımızda genel olarak belirtilerin pek çoğunun görüldüğü fark edilmektedir. Kemik iliği kanseri kan değerlerini olumsuz yönde etkilemektedir.

İlik Kanseri Yaşam Süresi ve Ölüm Oranı

Pek çok kişinin muzdarip olduğu kemik iliği kanseri ölüm oranı oldukça fazladır. Ülkemizde ve dünya üzerinde birçok kişi bu rahatsızlık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Yaşam süresi, hastalığın evresi ve uygulanan tedavinin devamlılığına bağlı olarak değişmektedir.

Standart riskte olan hastalar için ilik kanseri yaşam süresi 8-10 yıldır. Yüksek riskli hastalar için ise 2-3 yıldır. Fakat hedefe yönelik tedaviler, birtakım ilaçlar ve kemoterapi gibi uygulamalar ile iyileşme sağlanabilmektedir. Ayrıca ilik nakli de yapılabilmektedir.