İyot Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

İyot; insan vücudunda başta beyin olmak üzere tüm organlarda düzenli büyümede ve gelişmede gerekli hormonların oluşumunda etkili olan bir elementtir.

İyot Eksikliği Nelere Yol Açar?

İyot yetersizliği durumunda halsizlik, cilt kuruluğu, saç dökülmesi, kabızlık, adet düzensizlikleri, kilo artışı, unutkanlık, depresyon gibi bir liste karşımıza çıkar. Özellikle hamilelik döneminde iyot yetersizliği hem bebek hem anne adayı için çok ciddi sorunlar oluşturur. Normalde her insanda oluşan iyot yetersizliği hamilelik döneminde çok daha artış gösterir. Bunun alınamaması halinde de erken doğum ya da anomali doğumlar söz konusu olabilir.

İyot vücut için oldukça gerekli bir mineraldir ve her bireyin günlük alması gereken belli bir miktar bulunmaktadır.

İyot yetersizliği olan yeni doğan bebeklerde zeka geriliği, işitme ve konuşma bozuklukları gibi sorunlarda görülür. Bunun yanında iyot eksikliği olan kadınlarda kısırlık ta söz konusu olabilir. İyot eksikliği çocuklarda diğer çocuklara göre hem zekaca hem bedenen güçlükler meydana getirir. Büyüme çağındaki çocuklarda ise en önemli belirti boy uzamasının durmasıdır. Ek olarak derslerde olan düşük seviyesi, ezberleme öğrenme güçlükleri özellikle matematik gibi derslerde başarısızlık başlıca belirtilerdir. Diğer yandan fazla iyot alımı da sorun yaratır. Hipotiroide sebebiyet verir.

İyot Yetersizliği Nasıl Tedavi Edilir?

Doğal iyot kaynakları deniz ve kaya tuzudur. Süt ve süt ürünleri iyot kaynağı besinlerdendir. Mesela organik sütlerde iyot daha düşüktür. Süt ürünleri dışında yumurta ve sebzede iyot miktarı yüksek olup meyvelerde düşüktür. İyodun etkisinin azalmaması için yemek ocaktan alınmadan önce tuz atılmalıdır. Önceden atılırsa tuzdaki iyot yok olur yemeğin sıcaklığında tüm özelliği kaybolur.

İyot Eksikliği Nasıl Giderilir?

İyot eksikliği tiroid hastalıklarına yol açar. Başlarda guatr ardından hipotiroide neden olur. Vücut yeterli iyot alamayınca kandaki miktarı düşmeye başlar ve TSH hormon miktarı artmaya başlar. Büyüyen tiroid bezi içerisinde nodüller oluşmaya başlar ve tiroid hormonu yapımı azalır. İyot sadece tuzdan alınmaz; balık, karides, mezgit, ton balığı, ıspanak, şalgam, kuru fasulye ve çilekten de alınabilir. İyot eksikliğinin hayatı etkiler açıdan belirtilerine gelince intihar ve akıl dışı davranışlara meyilli olmak, hamile iken kanamalar yaşamak, tepki vermemek, ruhsal durumda sorunlar yaşamak, göğüs ağrıları ve çarpıntıları yaşamak, solunum problemleri yaşamak gibi durumlardır. Bu eksikliği gidermek için alınan tuzun iyotlu olup olmadığına emin olunmalıdır.

Günlük iyot ihtiyacı özellikle gebelik ve emzirme döneminde iki katı artar. Aksi söylenmedikçe iyotlu tuz kullanılmalıdır. İyot eksikliği guatr a sebebiyet verebilir. Burada oluşan nodüllerin %5 i kanser hücresidir.

İyot Yetersizliğinden Oluşan Hastalıklar

İyot yetersizliği halinde vücut bu üretimi sağlayamadığı için dış besinlerden almak zorunluluğu vardır. Eğer bu besinler tüketilmezse deyim yerindeyse depo boşalır ve sorunlar başlar. İyot yeterslizliği çocuklarda zeka geriliğine sebebiyet verdiğinden artık iyotlu tuz kullanımı gündeme hızla yerleşmiştir. İyot yetersizliğine karşı bir başka yöntem de ekmeğe iyot katılması, iyot tabletleri kullanılması olabilir. Vücuttaki iyotun tamamı tiroid bezi tarafından hormon üretimi için kullanılır.

Kalp hareketlerini düzenleyen, metabolizmayı denetleyen tiroid hormonu yeterli iyot elementini alamayınca sorunlar başlar. Özellikle İç Anadolu, Trakya ve Karadeniz'in dağlık kesimleri iyot açısından yetersiz olduğundan insanlarında bu sorunlar daha sık yaşanır. Bir kadının gebelik zamanında iyot eksikliği büyük önem taşır. Eğer annede eksiklik söz konusu ise bebekte zeka geriliği, doğumsal sorunlar yaşanma ihtimalleri çok fazladır. Hatta gebelik ortalarında bebeğin kalp atışı durması sorunu bile yaşanabilir. Bu durumların yaşanmaması adına hamilelik öncesi ve gebelik başındaki tetkiklerle bu durum tespit edilip kesinlikle önlem açısından yollar bulunmalıdır.