Avian influenza; kuş gribi, tavuk vebası ya da bird flu gibi isimlerle de bilinen, influenza A virüsünün neden olduğu evcil ve yabani kanatlı hayvanlardan bulaşan, ölümcül sonuçların oluşmasına neden olan bir hastalık türüdür.
Avian İnfluenza Nedir? Etkeni Nedir?
H5N1 virüsünün neden olduğu avian influenza hastalığı, sindirim ve solunum sisteminde grip benzeri belirtiler meydana getiren kuş gribi olarak yakında bilgimiz ve hastalıktır. 1878 yılında tavuk vebası ismi ile salgın haline gelmiş olan ve hastalığa yakalanan kişilerin yaklaşık olarak %60'nın ölmesine neden olmuştur. 1997 yılında tekrardan görülen kuş gribi farklı formları bulunan bir hastalıktır. H5N1 formu daha çok görülen çeşididir.
Kuş gribi hayvandan insana bulaştığı zaman ciddi anlamda tehlike arz eden bir virüstür. Sadace kanatlı hayvanları değil aynı zamanda diğer hayvanları ve insanları da enfekte edebilmektedir.
Kuşlar için öldürücü etkisi bulunan avian influenza, bir taşıyı ile doğrudan ya da dolaylı şekilde temasta bulunan insanlar ve hayvanlar için de aynı şekilde tehlike arz etmektedir. İnsandan insana bulaşma riskinin az olduğunu belirten uzmanlar, bu virüsün pandemi haline gelebileceği endişesinin var olduğunu da belirtmektedir. Solunum yollarını etkisi altına alan ve sindirim sistemini de etkileyen kuş gribi insan sağlığı için tehdit oluşturmaktadır.
Avian İnfluenza Bulaşma Yolları Nelerdir?
Daha çok kanatlı hayvanlar ile dolayı ya da doğrudan bir temas olması halinde bulaşan avian influenza, hasta ya da ölü kümes hayvanlarına dokunulması gibi etkenler sonrasında bulaşabilmektedir. Bununla birlikte hayvan ya da canlı kuş pazarlarına gitmek, pişmemiş ya da az pişmiş kuş ya da kuş ürünü olan yumurta gibi besinleri tüketmek, enfekte olmuş hayvanın ya da kuşun dışkısı, tüyü ile doğrudan temas halinde olmak bulaşmayı arttıran etmenler arasında yer almaktadır. İnsandan insana bulaşma riski daha az iken hayvandan insana bulaşma etkeninin çok fazla olduğu belirtilmektedir. Canlı kümes hayvanlarının ticareti ve göçmen kuşlar virüsün farklı ülkelere yayılmasına neden olmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda pek çok vakanın görüldüğü kuş gribi son zamanlarda tekrardan ortaya çıkmıştır.
Avian İnfluenza Belirtileri Nelerdir?
Daha çok H5N1 formunda görülen ve bulaşma gerçekleştiren kuş gribi semptomlarına baktığımızda öksürük, düşmeyen ve 38,5 derece üzerinde seyreden ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrılarının meydana gelmesi ile halsizlik, burun akması, solunum güçlüğü ve ishal gibi belirtiler olduğu görmekteyiz. Bu belirtilerin bir ya da birkaçının aynı anda görülmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek destek alınması gerekmektedir. H7 ve H9 formlarına baktığımızda hastalarda konjunktivit benzeri rahatsızlıkların oluştuğunu da görebilmekteyiz.
Virüs vücuda enfekte olduktan yaklaşık 2-5 günlük bir kuluçka dönemi gerçekleşmektedir. Kuluçka dönemi bazı vakalarda 8 bazılarında ise 17 gün kadar sürebilmektedir. İlk günlerdeki belirtiler genel olarak yüksek ateş ve alt solunum yollarında güçlük ile kendini göstermektedir. Virüsün vücuda yayılması ile belirtiler artabilmektedir. 48 saatlik süreçte herhangi bir önlem alınmadığında daha da şiddetli hale gelebilmektedir. Gribe benzer belirtileri olsa da inkübasyon süresi daha da uzun olabilmektedir. Yani virüsün kuluçka süre uzayabilmektedir.
Avian İnfluenza Tedavisi Nasıl Yapılır?
Genel olarak kuş gribi tanısı sonrasında birtakım antivral ilaçlar ile tedavi gerçekleştirilmektedir. Ayrıca ortaya çıkan semptomların hafifletilmesine yönelik birtakım uygulamalar da yapılmaktadır. Hasta ile yakın temas geçmişi bulunan kişilere de hasta olmasa bile önlem amaçlı ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Şiddetli vakalarda solunum için cihaza bağlanma gibi durumlar söz konusu olabilmektedir.