Demir Eksikliği İçin Neler Tüketilmeli? Belirtileri Nelerdir? Neden Olur?

Demir eksikliği, halk arasında kansızlık olarak ta bilinmekte olan ve kandaki oksijen taşımakla görevli kan hücresi ola hemoglobin miktarının azalması sonucu ortaya çıka bir durumdur.

Demir Eksikliği Nedir? Nasıl Olur?

Demir hemoglobinin temel yapısında bulunan bir elementtir ve akciğerlerden gelen oksijeni hemoglobine bağlayarak oksijenin kana taşınmasında önemli bir role sahip olduğu için kansızlığın nedeni olabilmektedir. Demir eksikliği aynı zamanda başta mide ve bardak kanseri olmak üzere daha birçok hastalığın belirtisi olarak ta kendisini göstermektedir.

Dünyada en çok görülen kansızlık yani tıp diliyle anemi türü olan demir eksikliği, daha çok az gelişmiş ya da henüz gelişmekte olan yerlerde daha sıklıkla görülebilmektedir.

Dünya sağlık Örgütü verilerine göre de kandaki hemoglobin düzeyi oranı hamile olmayan kadınlarda 12 gr/dl, erkeklerde ise 14 mg/dl olarak belirlenmiştir. Bu değerlerin altında olan durumlarda anemi teşhisi konulmaktadır.

Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

• Kulaklarda uğuldama sesi
• Saç dökülmesi
• Aşırı sinirlilik hali
• Konsantrasyon bozuklukları
• Vücutta yorgunluk, güçsüzlük ve halsizlik hissi
• Baş ağrısı
• Dudaklarda çatlaklar oluşması ve ağız kenarlarında yaraların oluşması
• Tırnakların zayıflaması sonucu çabuk kırılması

Demir eksikliğinin daha da ilerlemesi durumda ise çarpıntılar, huzursuz bacak sendromları, buz veya toprak yeme isteği, tiroit fonksiyonlarında yavaşlama ve özellikle çocuklarda öğrenmede zorlanma, oturma, yürüme ve konuşmada gecikme gibi belirtiler görülebilmektedir.

Demir Eksikliği Neden Olur?

Demir eksikliği nedenleri arasında ise, folik asit eksikliği, B12 vitamini eksikliği ve kadınlarda adetlerin aşırı kanamalı olması bulunmaktadır. Demir elementinin yetersiz alınması ise başlıca nedenidir. Bu da beslenme alışkanlıklarındaki bazı değişiklikler ile giderilebilmektedir. Gebelerde, emziren kadınlarda, çocuklarda, doğum tartısı düşük ya da erken doğan bebeklerde demir ihtiyacı çok daha fazla olmaktadır. Anne sütünden 1 yaşından önce kesilen bebeklerde hazır mamalarla beslenme sonucu ve hayvansal gıdaların yeterince alınmaması da demir eksikliğine neden olabilir.

Demir Eksikliği İçin Neler Tüketmeli?

Demir eksikliğine bağlı olan bu kansızlığın giderilmesinde ise ilaç kullanımı önemli bir yere sahiptir. Bu ilaçların en az 6 ay boyunca düzenli kullanılması gerekmektedir. Mutlaka doktor önerisine bağlı olarak hareket edilmelidir. Bu ilaçlar aynı zamanda aç karnına alınmalı ve kesinlikle süt ve süt ürünleri ile birlikte tüketilmemelidir. Bunun nedeni ise bu ürünlerin vücuttaki demir emilimini azaltmasıdır. Bu ilaçların yanı sıra da sakatat, kırmızı et, pekmez ve özellikle C vitamini içeren besinler tüketilmelidir. Demirin bağırsaktan emilimini arttırmak için C vitamini desteğine ihtiyaç vardır. Bu nedenle mesela yumurtayı portakal suyu ve ya domatesle, köfteyi yeşil salata ile tüketmelidir. Az pişmiş ola kuru baklagiller ve ya kepek ekmeği de demir emilimini arttırmaktadır. Bunun yanında posalı gıdalar ve yiyecekleri saklamakta kullanılan teneke, paslanmaz çelik ve alüminyum da demir emilimini azaltmaktadır.

Demir Emilimini Azaltan Şeyler Nelerdir?

Yemek sırasında veya hemen sonrasında çay kahve tüketimi de demir emilimini azaltır. Çayı ise açık ve limonla tüketmek gerekir. Demir bakımından zengin gıdalara gelince bunlar arasında; kuru üzüm, kuru kayısı, kuru dut, ıspanak ve pazı gibi yeşil yapraklı sebzeler, fındık, fıstık, susam, balık, tavuk, kırmızı et, karaciğer, yumurta, pekmez, üzüm, kuru baklagilleri sayabiliriz. Daha öncede bahsettiğimiz gibi bu besinleri C vitamini bakımından zengin besinlerle tükettiğinizde emilim daha iyi olacağından faydası artmaktadır.