
Demans; bellek, dilin konuşma yetileri, sorgulama ve düşünme yetileri, öğrenme ve hatırlamada zorluk, unutkanlık, tanımlamalarda yanılgılar gibi birçok duyusal ve düşünsel yetersizliğin bir araya geldiği bir zihinsel zayıflık durumudur.
Demans Hastalığı Nedir? Nasıl Bir Hastalıktır?
Halk arasında bunama olarak bilinse de bunama tam olarak demans hastalığı anlamını karşılamamaktadır. Hastalığın görülme sıklığı, yaş ilerledikçe artmakla beraber hidrosefali, vitamin ve mineral eksikliği ve travma ve ağır depresyon durumları gibi etkenlere bağlı olarak erken yaşta da görülebilmektedir. Atmış beş yas üstü risk grubunun büyük bir kısmıdır ve her beş yılda bir görülme sıklığı yüzde 5 artmaktadır. Yani 80 yaşında bir bireyin bu hastalığa yakalanma riski 75 yaşındaki bir bireye göre yüzde 5 daha fazladır.
Bu hastalığın tedavi sürecinde hastalığın temelinde yatan nedenlerin ortaya çıkarılması için hasta yakınlarıyla iyi bir iş birliği ve iletişim süreci ortaya konulmalı, sağlıklı ve huzurlu bir tedavi ortamı sağlanmalıdır. Dönemsel unutkanlık ve sinir buhranları derinleşmeden tedavi altına alınmalı bunamayı tetikleyen etmenler hafifletilmelidir. Antidepresan ve psikolojik temelli ilaç kullanımları düzenli ve muhakkak doktor kontrolünde olmalı omega üç yönünden zengin kaynaklı besinler alınmalı. (Derin su balıkları, ceviz ve semizotu gibi..)
Alzheimer ile Demans Arasındaki Fark Nedir?
Zihinsel yetersizlik ve algıda bozukluk meydana gelen birçok hastalık günümüzde birbiriyle karıştırılmakta bilinçsiz bir şekilde yönlendirilmeye çalışılmaktadır. Alzheimer tüm demanslı hastaların yarısından fazlasını oluşturmaktadır ancak her Alzheimer hastasında tersi durum yoktur. Hastalığın tedavisinde, destek olacak yan etkenleri belirlemede en önemli konu doğru teşhistir.
Demansın Belirtileri Nelerdir? Bunama Nasıl anlaşılır?
Genel olarak bu hastalığın en büyük belirtisi unutkanlık olmakla beraber belli başlı belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Apati(Tepkisizlik) : Hastanın çağrılmasına, seslenmeye, soru sorulmasına veya hafif dozda duyusal acıya (düşük sıcaklıkta ateşte el yanmasını hissetmemek gibi) tepki vermemesi durumudur.
- Hafızada Zayıflama: Bilinen ve tanınan simaları, aile yakınlarını tanıyamama, eşya ve araç gereçlerin adını zor hatırlama durumlarıdır.
- Ruh halinde gelgitler ve ansızın meydana gelen değişiklikler
- İleri seviyelere çıkabilen şüphe ve garipseme, inanmama durumları
- Günlük işlerini tamamlamada (üzerini giyip çıkarmak, yemek yemek, kişisel temizlik gibi) zorluk çekmek.
- Bir olayı anlatmakta ve takip etmekte, bütünün parçalarını birleştirmede zorluk yaşamak.
- Aynı soruları tekrar sorma, önceden anlattığı bir olayı tekrardan anlatmak.
- Bir davranışı neden yaptığını hatırlamamak.
- Başarısız yön duygusu ve çok iyi bildiği bir yeri (yıllardır oturduğu evi, çalıştığı iş yerini) unutmak, mekan kavramını farklılaştırmak.
Bunama Tedavisi Nasıl Yapılır?
Her hastalıkta olduğu gibi demans hastalığı durumunda da erken teşhisle beraber tedavi seçeneği mümkündür. Özellikle tetikleyen diğer kronik hastalıklar ve çevresel etmenler iyileştirildiği zaman tedavisi mümkündür. Ancak ileri safhalarında tedavi ve iyileşme şansı azalmakta olup hastalığın ilerleme durumu önlenemez hale gelmektedir.
Alkol ve sigara tüketilmemelidir. Özellikle alkol ilk kadehinden itibaren hücre harabiyetine neden olması nedeniyle hastalığın seyrini ağırlaştırmakta ilaç kullanımını ve tedavisini zorlaştırmaktadır. Eğer belli bir vitamin mineral (B6 vitamini gibi) eksikliğine dayalı bir hastalık başlangıcı varsa öncelikle vitamin destek tedavisine başlanılmalıdır. Ani stres durumlarından hastayı ani duygu değişimlerine yöneltecek derin kızgınlık üzüntü yaratacak olay ve ortamlardan kaçınılmaya çalışılmalıdır. Yemek yemeyi su içmeyi unutan hasta için yakınları destek olmalı öğünler dikkatli geçirilmeli ve atlanmamalıdır. Zira bedenin hasta düşmesi, bireyin bakımsız kalması hastanın durumunun ağırlaşmasına neden olmaktadır. Ayrıca öğünlerde yenilen yemeklerin ağır veya yoğun baharatlı olmaması, mümkün oldukça ara öğünlerle desteklenmesi gerekir.