Sepsis; vücudun bir bölgesinde gelişen ağır enfeksiyon sonrasında bağışıklık sisteminin vermiş olduğu yoğun tepki nedeniyle organların ve dokuların zarar görmesi olarak tanımlanan bir durumdur.
Sepsis Nedir, Ne Demek?
Bir bakterinin kana karışması sonrasında vücutta herhangi bir yerde meydana gelen enfeksiyonunun giderilmesi için bağışıklık sisteminin çeşitli kimyasalları salması sonucunda birden fazla organın zarar görmesi ya da görme ihtimalinin bulunması durumuna sepsis denir. Tekli ya da çoklu organ yetmezliği meydana getirebilir ve bu ölüme sebep olabilir. Aynı zamanda kan zehirlenmesi olarak da isimlendirilmektedir.
Sepsis, her türlü enfeksiyona bağlı olarak gelişebilir ve yaşamı tehdit eder. Tedaviye erken başlanırsa eğer organ hasarlarının önlenmesi sağlanabilir.
Genel olarak vücuda bakteri girdiği zaman doğal olarak bağışıklık sistemi savunmaya geçer ve bu maddenin yok edilmesini sağlar. Fakat bazı durumlar bağışıklık sisteminin vermiş olduğu yanıt olması gerekenden daha fazla olabilir. Bunun sonucunda organlar ve dokular hasar görür. Sepsis iyileşir mi diye baktığımızda hafif vakalarda kurtulmak mümkündür. Fakat septik şok söz konusu olursa eğer, ölüm oranı yaklaşık olarak %40 olur.
Sepsis Belirtileri Nelerdir? Kan Tahlilinde Çıkar mı?
Geçirilen bazı ağrı enfeksiyonlarda sepsis belirtileri kendini göstermeyebilir. Tanısı koyulan ya da koyulmayan her enfeksiyon, sepsis oluşmasına neden olabilmektedir. Bu durumun belirtilerini genel anlamda şöyle sıralamak mümkündür:
- Ateş 38 derecenin üzerinde seyreder.
- Kalp atış hızı dakikada 90'nın üzerinde olur.
- Solunum hızına baktığımızda dakikada 20'nin üzerinde olması söz konusu olur.
- Üşüme, ürperme ve titreme görülür.
- Nefes darlığı meydana gelir.
Yukarıdaki belirtiler söz konusu olduğu zaman mutlaka enfeksiyon kontrol altına alınmalıdır. Eğer ki alınmazsa sepsis daha da ağırlaşır. Bu durumda kanda mikrop belirtileri şöyle olur:
- İdrar çıkış azalr ve idrar yaparken yanma, acı meydana gelir.
- Cilt rengi solar veya beneklenmiş görülür.
- Zihin bulanıklığı olur ve bilişsel fonksiyonlarda azalma görülür.
- Solunum fonksiyonları bozulur.
- Kalp ritmi bozulur.
- Vücut ısısı çok fazla düşer ve aynı zamanda aşırı kilo kaybı görülür.
Sepsis belirtileri kan tahlili sonucunda bulunan enfeksiyon ve bakteriler ile kendini gösterir. Vücutta sepsis oluşmuşsa eğer kan basıncı anormal şekilde düşebilir. Kandaki laktik seviyesi yükselir. Bunlar meydana geldiğinde organ yetmezliği de söz konusu olur.
Sepsis Neden Olur? Sebepleri Nelerdir?
Genel anlamda sepsis sebeplerine baktığımızda enfeksiyondan kaynaklandığını belirtmek mümkündür. Bakteriyel, viral ya da fungal gibi pek çok bakteri türü sepsis gelişmesine neden olabilir. Genel olarak mide ve bağırsak gibi sindirim sistemi organlarının, böbrek, mesane ve üriner sistemin diğer bölümlerinin enfeksiyon kapması sonucunda meydana gelir.
Çok yaşlı ya da çok genç kişilerde, bağışıklığı zayıf olan insanlarda, diyabet ya da siroz hastalarında, sık sık yoğun bakım ünitesine giren kişilerde, genel yaralanmaları olanlarda, kısa süre önce antibiyotik ya da kortikosteroid almış kişilerde meydana gelebilir. Bazı kişilerde organ nakli sonucunda vücudun organı kabul etmemesi üzerine de gelişebilir.
Sepsis Tedavisi Nasıl Yapılır?
Birtakım belirtiler ve sepsis tanı kriterleri sonrasında sepsis tedavisine geçilmektedir. Eğer tedavi edilmezse ölüme neden olabilen bu hastalık için uygulanan yöntemler şöyledir:
- Düşük tansiyon söz konusu ise yükseltilmesi için ilaçlar verilir.
- Enfeksiyonun önlenmesi için bazı antibiyotiklerden yararlanılır.
- Kan şekerinin dengelenmesi sağlanır.
- Ağrı kesicilerden destek alınır.
- Adrenal bezlerden salgılanan kortikosteroid ilaçlar verilebilir.
Yukarıda belirtilen tedavi yöntemlerinin yanı sıra, şiddetli vakalarda damar yolu ile sıvı desteği sağlanabilir. Hasta solunum sıkıntısı yaşıyorsa solunum cihazına bağlanabilir. Böbrek yetmezliği gelişmişse hasta diyalize bağlanabilir. Genel anlamda sepsis tedavisi için semptomlara ve durumun şiddetine göre teknikler uygulanır.
